evaporietmineralen

Evaporietmineralen zijn mineralen die voorkomen in sedimentaire afzettingen die ontstaan wanneer water uit zee of zoutmeren verdampt in afgesloten bekken. Door verdamping neemt de concentratie opgeloste zouten toe en kristalliseren mineralen uit.

Deze afzettingen ontstaan vooral in warme, droge klimaten waar verdamping hoger is dan neerslag of inflow. Ze vormen zich in gesloten bassins zoals zoutmeren, lagunes en kustgebieden met beperkte connectie met open water. Bij toenemende verdamping raakt de oplossing verzadigd en volgen vaak kenmerkende neerslagvolgorden: eerst gips en anhydriet, daarna haliet en vervolgens zouten met kalium-, magnesium- en natriumsamenstelling; in sterk verzadigde omstandigheden kunnen ook natron en boraten neerslaan.

Belangrijke evaporietmineralen zijn haliet (NaCl), gips (CaSO4·2H2O) en anhydriet (CaSO4). Bij verder verzadiging komen syliet (KCl) en carnalliet (KMgCl3·6H2O) voor, evenals kieserit (MgSO4·H2O) en natron (Na2CO3·10H2O). Boraten zoals boorax komen in latere fasen voor. De verschillende mineralen verlopen vaak in een duidelijke verdampingstelsel afhankelijk van temperatuur, waterbalans en samenstelling van het oorspronkelijke water.

Evaporietmineralen vormen evaporietafzettingen die kunnen uitgroeien tot verdikte sedimentaire lagen en rotsen. Ze leveren belangrijke economische bronnen: zout voor voeding en industriële toepassingen, gips voor bouw- en cementindustrie, en potasmineralen voor meststoffen; boraten hebben eveneens betekenis voor glas en reinigingstoepassingen. Wereldwijd komen evaporietafzettingen voor in voormalige en huidige aride regio’s, waaronder grote bassins in Europa, Noord-Amerika en delen van Zuid-Amerika en Oceanië.