eindevaluatie

Eindevaluatie is een evaluatie die aan het eind van een programma, project of beleid wordt uitgevoerd om te beoordelen in hoeverre doelstellingen zijn bereikt, wat de effecten en de duurzaamheid zijn, en welke lessen kunnen worden getrokken voor toekomstige initiatieven. Het dient zowel accountability als leerdoelen: het rapporteert aan financiers en beleidsmakers en levert aanbevelingen op voor verbetering.

Het moment van uitvoering is doorgaans aan het einde van een intensieperiode, maar kan ook plaatsvinden bij de afronding van een beleidsfase of bij afsluiting van een subsidietraject. In veel evaluatiekaders vormt de eindevaluatie een afsluitend onderdeel naast tussen- en lopende evaluaties.

Veelvoorkomende thema's zijn relevantie (is het programma nog passend), doeltreffendheid/effectiviteit (bereikte resultaten), efficiëntie (kosten en middelen), impact en duurzaamheid (blijvende effecten na afloop). Ook rechtmatigheid en gelijkwaardigheid kunnen worden onderzocht. Het ontwerp maakt gebruik van een logische model, met indicatoren voor outputs, outcomes en impact.

Data- en analysemethoden zijn vaak gemengd: documentenanalyse, registraties, vragenlijsten, interviews, focusgroepen en casestudy's, eventueel met vergelijking met een vergelijkbare situatie (counterfactual) of vooraf/achteraf meting. De conclusies bevatten wat er werkt, wat niet, oorzaken, caveats en aanbevelingen voor beleid, uitvoering en toekomstige evaluaties.

Betrokken partijen zijn onder meer financiers, uitvoerders, deelnemers en beleidsmakers. De bevindingen dienen te worden gedeeld in een eindrapport en kunnen worden gebruikt om beslissingen te informeren, toekomstige programma's te verbeteren en kennis te verspreiden. Kwaliteit vereist transparantie, triangulatie en ethische overwegingen, waaronder privacy en betrokkenheid van deelnemers.