drempelgedrag

Drempelgedrag is een term die verwijst naar gedrag dat pas optreedt nadat een stimuli of omgevingsfactor een bepaalde drempel heeft overschreden. Het wordt gebruikt in de psychologie, sociologie en gedragseconomie om niet-lineaire responsen te duiden: kleine prikkels leiden tot weinig of geen effect, terwijl prikkels die de drempel overschrijden wel tot actie leiden.

Het mechanisme berust op variërende drempels tussen individuen en contexten. Een drempel kan kwantitatief zijn (bijv. een minimumaandeel van buren dat een gedrag vertoont) of kwalitatief (een bepaalde intensiteit of frequentie van prikkels). In sociale netwerken spelen adoptie- en actiedrempels een sleutelrol; modellen zoals het drempelmodel van Granovetter beschrijven hoe gedrag zich verspreidt naarmate meer mensen aan de drempel voldoen.

Toepassingen zien we in onder meer sociaal en marktonderzoek, waar een nieuw gedrag of product pas gebeurt nadat een kritische massa is bereikt. Voorbeelden: het reageren op een signaal bij bepaalde prikkels, of het aannemen van een gedrag in een gemeenschap wanneer een voldoende deel van de groep het doet, waardoor anderen kopiëren.

Methoden voor inschatting van drempels variëren van experimentele studies tot enquêtes en netwerkanalyses; wiskundige threshold-modellen geven inzicht in de verwachte verspreiding van gedrag. Aandachtspunten bij drempelgedrag zijn onder meer variabiliteit over tijd en context, heterogeniteit tussen individuen en de rol van sociale druk.