doorstroomcapaciteit

Doorstroomcapaciteit is de maximale hoeveelheid eenheden, personen of informatie die een systeem binnen een bepaalde tijd kan laten doorstromen bij een gegeven niveau van kwaliteit en betrouwbaarheid. Het begrip wordt toegepast bij productie- en dienstverleningsprocessen en houdt rekening met variabiliteit, downtime en kwaliteitsafwijkingen die de feitelijke doorstroming beïnvloeden. Doorstroomcapaciteit is daarmee niet enkel de theoretische maximale productiecapaciteit, maar de praktische snelheid waarmee processen efficiënt kunnen verlopen.

In verschillende sectoren speelt doorstroomcapaciteit een cruciale rol. In productie en logistiek bepaalt de bottleneck vaak de totale doorstroomcapaciteit: de langzaamste stap legt de maximale snelheid vast. In de gezondheidszorg gaat het om de doorstroming van patiënten door het zorgproces en de doorlooptijd van consulten, beeldvorming en behandeling. In het onderwijs kan het betrekking hebben op het aantal studenten dat kan doorstromen naar de volgende fase, wat afhankelijk is van docenten, lokalen en beoordelingscapaciteit.

Metingen en indicatoren. Doorstroomcapaciteit wordt meestal uitgedrukt als throughput per tijdseenheid (bijv. eenheden per uur). Belangrijke bijbehorende maten zijn doorlooptijd, cycle time, capaciteitbenutting en work-in-progress. Analysemethoden zoals (discrete) queuing theory, value stream mapping en simulatie helpen bij het identificeren en kwantificeren van knelpunten.

Verbetering. Verhogen van doorstroomcapaciteit vereist vaak gerichte ingrepen bij knelpunten: extra resources op de bottleneck, herontwerp van processen, standaardisatie, betere planning en onderhoud, en vermindering van wachttijden zonder kwaliteitsverlies. Praktische maatregelen omvatten cross-training, automatisering en betere afstemming tussen aanvoer en verwerking.