dezincificatie

Dezincificatie is een vorm van corrosie die optreedt bij koper-zink-legeringen, veelal brass genoemd. Bij dezincificatie wordt zink selectief opgelost in een agressieve omgeving, waardoor een koper-rijke, poreuze structuur achterblijft. Het oorspronkelijke metaal verliest wanddikte en sterkte, wat kan leiden tot lekkages, vervorming of scheuren.

Oorzaken en mechanisme

Zink is in veel brasslegeringen elektrochemisch onstabieler dan koper. In aanwezigheid van agressieve elektrolyten, zoals chloride- of zure oplossingen in vochtige omgevingen, lost zink sneller op dan koper. Dit resulteert in een dealloyingproces waarbij de zink uit de legering verdwijnt en een poreuze koperachtige fractie overblijft. In sommige gevallen kan de corrosie leiden tot een roodkleurige, poreuze kern bekend als dezincificatie-rot.

Vergelijking en toepassingsgebied

Dezincificatie komt vooral voor bij brass met voldoende zinkgehalte en in omgevingen waar chloride-ionen en vocht aanwezig zijn, zoals in kustgebieden, bij waterleidingen en in industriële installaties. Brasses zonder of met zeer weinig zink, of brons (koper-tin) komen minder tot geen dezincificatie tegen.

Gevolgen en detectie

De gevolgen zijn verlies van wanddikte, verzwakte componenten en mogelijk lekkages of defecten in leidingen en architectonisch metalen werk. Detectie gebeurt vaak door visuele inspectie van poreuze oppervlakken, verandering in textuur en kleur, of door metallografische analyse.

Preventie en mitigatie

Preventie gebeurt door het gebruik van dezincificatie-resistente brassen (DZR-brasses) die elementen bevatten die dezincificatie afremmen, of door het toepassen van beschermende coatings en passivatiebehandelingen. Ook het beperken van agressieve waterchemie (bijv. chlorideconcentraties en pH-variaties) en het kiezen van alternatieve materialen (zoals bronzen of roestvast staal) in risicovolle omgevingen kan dezincificatie verminderen. Regelmatige inspectie en tijdige vervanging van aangetaste onderdelen zijn eveneens belangrijk.