celECMinteracties

CelECMminteracties verwijst naar de communicatie tussen cellen en de extracellulaire matrix (ECM), die zowel biochemische signalering als mechanische interactie omvat. Cellen hechten zich aan ECM via adhesiepunten en veranderen daardoor hun gedrag, terwijl de ECM wordt gemodificeerd door cellen en zo de matrixstructuur en -samenstelling beïnvloedt. Deze interacties leveren feedback die de opbouw en functie van weefsels regelt.

De ECM bestaat uit verschillende componenten zoals collageen, laminine, fibronectine en proteoglycanen. Cellen herkennen deze matrix door middel van receptoren, met integrines als belangrijkste groep. Andere receptorsystemen omvatten discoidin domain receptors (DDRs), CD44 en syndecansen. Adhesiecomplexen, zoals focal adhesies, koppelen ECM-binding aan intracellulair signaal en cytoskeletale reorganisatie.

Signaling en mechanotransductie spelen een centrale rol. Binding aan ECM activeert pathway-s zoals FAK, Src, MAPK en PI3K/Akt, die vaak leiden tot veranderingen in genexpressie, proliferatie en differentiatie. Rho-family GTPasen regelen de organisatie van het actine-cytoskelet en migratie. ECM-stijfheid en mechanische belasting worden door cellen gesignaleerd en omgezet in biochemische antwoorden, een proces dat mechanotransductie wordt genoemd.

Biologische functies en klinische context. Cel–ECM-interacties zijn essentieel voor ontwikkeling, weefselarchitectuur en wondgenezing. Veranderingen in ECM‑samenstelling of -stijfheid spelen een rol bij kankerprogressie, weefselfibrose en veroudering door het beïnvloeden van celadhesie, migratie en differentiatie.

Onderzoek en toepassingen. Bestudering gebeurt met 3D-matrices, decellulized matrices en ECM-beschichtingsmodellen. Technieken zoals traction force microscopy en atomaire krachtmicroscopie meten mechanische krachten. Begrip van cel-ECM-interacties biedt mogelijkheden voor therapieën die ECM-remodellering of integrine-signaling richten.