catheterzorg

Catheterzorg is het beheer en onderhoud van katheters om infecties te voorkomen, ongemak te verminderen en medische behandeling mogelijk te houden. Het omvat urinekatheters en veneuze katheters, en vindt plaats in ziekenhuizen, verpleeghuizen en thuiszorgsituaties. De exacte zorgpractijken hangen af van het type katheter en de situatie.

Urinekatheters worden ingebracht in de blaas en blijven er tijdelijk of langer in. Veelgebruikte typen zijn de indwelling of Foley-katheter en de suprapubische katheter. Veneuze katheters bestaan uit perifere intraveneuze canules en centrale katheters (zoals PICC-lijnen of andere centrale lijnen). Elk type vereist specifieke verzorging en inspectie van de huid rondom het inbrengpunt. Voor urinekatheters geldt meestal een gesloten drainagesysteem, waarbij de aansluiting en slangetjes zo min mogelijk worden aangeraakt.

Algemene principes van catheterzorg zijn onder meer handhygiëne voor iedereen die met de katheter werkt, het correct vastzetten van de katheter om trekken te voorkomen, en het onderhoud van een schoon en droog gebied rondom de insteek. Bij urinekatheters moet de drainagezak onder heupniveau blijven en het slangetje niet knikken; de omgeving van de insteekplaats dient volgens plaatselijk beleid verzorgd te worden.

Preventie van infecties is een belangrijk doel: steriele of aseptische technieken bij hanteren, regelmatige controle op tekenen van ontsteking of blokkade, en tijdige vervanging van verbanden volgens richtlijnen. Symptomen die medische evaluatie vereisen zijn koorts, pijn of warmte bij de insteekplaats, roodheid, zwelling, troebele urine of afwijkingen aan de drainage.

In thuiszorgsituaties geldt doorgaans een individueel zorgplan met instructies voor verzorging, pijn- en complicatiebewaking, en wie wanneer contact moet opnemen bij problemen. Goede communicatie met zorgverleners is essentieel om complicaties te voorkomen en de werking van de katheters te waarborgen.