budgetbeperking

Budgetbeperking is een begrotingsbeleid waarbij overheidsuitgaven bewust worden beperkt tot een vastgesteld plafond of budgettaire ruimte. Het doel is financiële houdbaarheid en controle over de schuldenlast. Budgetbeperking kan structureel of tijdelijk zijn en kan op rijks-, regionaal of lokaal niveau worden toegepast. Vaak gaat het gepaard met herprioritering van uitgaven en pogingen tot efficiencyverbetering.

Instrumenten omvatten uitgavenplafonds, meerjarenbegroting, bevriezing of afbouw van loon- en exploitatiekosten, herverdeling van middelen tussen beleidsvelden, uitstel van investeringen en verkoop van activa. Soms worden bezuinigingen gekoppeld aan hervormingen in dienstverleningsorganisaties, marktwerking of prestatie-indicatoren.

Redenen voor budgetbeperking zijn onder andere het realiseren van begrotingsdiscipline, het terugdringen van een tijdelijk begrotingsoverschot, of het stabiliseren van de schuldenpositie. Tijdens economische tegenslag of hoge schulden kan het onderdeel zijn van een bredere austerity- of hervormingsagenda.

Effecten van budgetbeperking variëren: op korte termijn kan dienstverlening verminderen, wachttijden toenemen en beleidsprogramma’s krimpen; op lange termijn kan het investeringen en economische groei beïnvloeden. De uitvoering roept vaak discussie op over effectiviteit en verdelingsimpacts, met name voor kwetsbare groepen en publieke voorzieningen.

Zie ook: bezuiniging, begroting, fiscale discipline, macro-economisch beleid.