bodemorganische

Bodemorganische stof is het organische materiaal in de bodem. Het omvat levende organismen zoals microben en wortels, dood plant- en diermateriaal in verschillende stadia van afbraak, en de humusfractie die lang stabiel blijft. BOS levert koolstof en andere voedingsstoffen aan planten via langzame afgifte, en draagt bij aan bodemstructuur en waterretentie.

Oorsprong en samenstelling: BOS ontstaat uit plantenresten, bladeren, dode organismen en uitgescheiden stoffen. Micro-organismen breken deze materialen af; een deel van de afbraakproducten wordt mineraliseerd, een deel wordt omgezet in humus. De humusfractie is relatief stabiel en draagt bij aan langdurige opslag van koolstof in de bodem, wat de structuur en stabiliteit versterkt.

Functies: BOS levert voedingsstoffen via mineralisatie, verbetert de bodemstructuur door binding van aggregaten, verhoogt waterretentie en drainage, en buffert pH en chemische omstandigheden. Het ondersteunt bodembiodiversiteit en vergroot de veerkracht tegen droogte en erosie. Daarnaast fungeert BOS als opslagplaats voor koolstof, wat een rol speelt in klimaatbeheersing.

Klimaat en beheer: BOS is een belangrijke koolstofput en helpt klimaatverandering te beïnvloeden door koolstof uit de atmosfeer in de bodem op te slaan. Beheerpraktijken zoals verminderd tillen, terugbrengen van gewasresten, groenbemesters, compostering en diverse bodembedekking kunnen BOS doen toenemen of behouden.

Metingen en variatie: BOS wordt vaak uitgedrukt als bodenorganische koolstof (SOC). SOC-waarden variëren sterk per regio en bodems, maar liggen doorgaans tussen ongeveer 0,5% en 5% in de bovenste bodemlagen; in landbouwbodems is 1–3% gangbaar. Metingen van BOS en SOC helpen bij het beoordelen van bodemvruchtbaarheid en koolstofopslagpotentieel.