bodemvruchtbaarheid

Bodemvruchtbaarheid is het vermogen van de bodem om planten te voorzien van de nodige nutriënten, water en zuurstof, zodat planten gezond kunnen groeien. Het begrip omvat zowel de beschikbaarheid van mineralen als de bodemstructuur, organische stof, pH en biologische activiteit die de opname van nutrienten beïnvloeden.

Belangrijke factoren zijn de aanwezigheid van macronutriënten (stikstof, fosfor en kalium) en micronutriënten, de hoeveelheid organische stof en de bodemstructuur, die water vast kan houden en beluchten mogelijk maakt. Ook de bodemchemie, zoals de cationenuitwisselingscapaciteit en de zuurgraad (pH), speelt een grote rol bij de beschikbaarheid van voedingsstoffen. Klimaat en landgebruik bepalen daarnaast verliezen door uitspoeling, volatilisatie of afbraak van organische stof en de activiteit van bodemorganismen.

Beoordeling van bodemvruchtbaarheid gebeurt vaak via bodemonderzoeken, waarin pH, organische stofgehalte, stikstof, fosfor, kalium en soms micronutriënten geanalyseerd worden, evenals de cationuitwisselingscapaciteit. In de praktijk zijn gewasopbrengsten, wortelontwikkeling en bladkleur vaak indicatoren van de effectiviteit van de bodemvruchtbaarheid.

Beheermaatregelen die de vruchtbaarheid kunnen verbeteren, omvatten toediening van minerale en organische meststoffen, gewasrotatie en groenbemesting, compost en dierenmest, beperken van bodembewerking en erosie, en het corrigeren van pH door liming. Duurzaam beheer richt zich op efficiën nutriëntenbeheer, water- en bodemkwaliteit, en het voorkomen van milieuverontreining door overmatig mestgebruik.