bloedziekten

Bloedziekten zijn aandoeningen die het bloed en de daarin voorkomende cellen beïnvloeden, zoals rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes, of die de stolling van bloed verstoren. Ze kunnen erfelijk of verworven zijn en variëren van milde tot ernstige, levensbedreigende aandoeningen. In het dagelijks taalgebruik komen vaak specifieke termen voor zoals anemie, hemofilie en leukemie, maar bloedziekten omvatten ook zeldzamere stoornissen van de beenmerg of de stollingsfactoren.

De belangrijkste categorieën zijn onder meer anemieën (bloedarmoede), aandoeningen van de bloedplaatjes en de stolling (zoals trombocytopenie, hemofilie en von Willebrand-ziekte), stoornissen van witte bloedcellen (zoals leukemie en lymfomen), en erfelijke of verworven ziekten die rode bloedcellen of het zuurstoftransport beïnvloeden (bijv. sikkelcelziekte en thalassemie). Daarnaast bestaan er myeloproliferatieve aandoeningen zoals polycythemia vera.

Symptomen hangen af van de aandoening, maar kunnen vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid, frequente infecties, bloedingen of blauwe plekken en koorts omvatten. Diagnostiek bestaat uit bloedonderzoek (volledig bloedbeeld, ijzer, vitamine B12 en folaat, reticulocyten), oftewel specifieke tests of beenmergonderzoek wanneer nodig.

Behandeling hangt af van de oorzaak en kan bestaan uit bloedtransfusies, ijzer- of vitamine-supplementen, medicijnen die de aanmaak van bloedcellen stimuleren, chemotherapie of gerichte therapieën bij kanker, en beenmerg- of stamceltransplantatie bij selecte aandoeningen. Voor stollingsstoornissen kunnen ook factorconcentraten worden gebruikt. Levenslange monitoring en preventieve maatregelen, zoals vaccinaties en genetische counseling bij erfelijke aandoeningen, kunnen belangrijk zijn voor de prognose.