bewegingsziekte

Bewegingsziekte, internationaal bekend als motion sickness, is een veel voorkomende aandoening waarbij misselijkheid, duizeligheid en braken optreden door beweging. De klachten ontstaan meestal tijdens of na beweging en kunnen gepaard gaan met zweten, bleekheid en sufheid. Bij sommige mensen kunnen ook hoofdpijn en een gevoel van malaise voorkomen.

Oorzaak en mechanisme: bewegingsziekte ontstaat door een mismatch tussen signalen uit de ogen, het evenwigsysteem in het binnenoor en andere lichaamszintuigen. Dit zogenaamde sensorische conflict verwart de hersenen over wat er precies beweegt. Factoren zoals vermoeidheid, angst, migreneuze aanleg en een reeds aanwezige evenwichtsstoornis kunnen de klacht versterken.

Uitlopers en risicogroepen: de aandoening komt vaker voor bij kinderen tussen ongeveer 2 en 12 jaar en bij volwassenen, vooral bij vrouwen. Een familiegeschiedenis van bewegingsziekte of migraine vergroot de kans. De klachten treden vaak op bij reizen per auto, boot, vliegtuig of trein, en kunnen verergeren bij lezen of het bekijken van een beeldscherm tijdens beweging.

Preventie en behandeling: praktische maatregelen zijn onder meer zitten op een plek met weinig beweging (bijvoorbeeld voorin de auto, in het midden van een schip, nabij de vleugels in een vliegtuig), kijk uit op de horizon, frisse lucht en vermijden van zware maaltijden voor de reis. Gember en polsslagarmbandjes kunnen helpen. Medicamenteus kunnen antihistaminica zoals dimenhydrinate, meclizine of diphenhydramine preventief worden gebruikt; voor frequente reizigers kan een neusscoppatch met scopolamine aanbevolen zijn. Voor kinderen geldt doseringsadvies op basis van leeftijd.

Wanneer medische hulp zoeken: bij aanhoudende misselijkheid met uitdroging, hevig braken, pijn op de borst of verwardheid; bij twijfel is een arts raadzaam.