bewegingsas

Bewegingsas is de denkbeeldige lijn waarlangs een lichaam roteert of zich langs een richting beweegt. In de mechanica wordt meestal gesproken over de rotatieas: de as rondom welke een voorwerp draait. Een bewegingsas kan vastliggen in de ruimte of meebewegen met onderdelen van een systeem. In de biomechanica wordt de term ook gebruikt om de richting van gewrichtsrotatie aan te geven.

In engineering en machinebouw vormt de bewegingsas de centrale as van draai- of ensluitmechanismen, zoals de as van een wiel, een schacht of een draaibeweging van een arm. Bij robotica en automatisering komen meerdere bewegingsassen voor die samen een kinematische keten vormen en daarmee de mogelijke bewegingen van een systeem bepalen. Verschillende assen kunnen onafhankelijk of afhankelijk van elkaar bewegen, wat invloed heeft op positie, oriëntatie en krachttransmissie.

Wiskundig kan een bewegingsas worden opgevat als een rechte lijn in de ruimte, gedefinieerd door een punt en een richting. De hoeksnelheid en rotatie-oriëntatie van een object worden vaak uitgedrukt ten opzichte van deze as. Bij meerdere assen spelen rotaties langs verschillende assen een rol, wat leidt tot complexere bewegingen die vaak worden beschreven met hoeken, zoals Euler-hoeken of quaternions.

Toepassingen variëren van de beschrijving van de as van een wiel of deur tot de analyse van gewrichtsbewegingen in de biologie en de planning van robotnavigatie. De term fungeert als basisconcept voor het analyseren van rotatie en beweging in systemen met één of meerdere beweegbare assen.