bestandsindeling

Bestandsindeling is de wijze waarop data in een digitaal bestand is gecodeerd en georganiseerd. Het omvat de manier waarop tekens, beelden, geluiden en andere gegevens zijn opgeslagen, welke extra informatie (metadata) aanwezig is, en welke software nodig is om het bestand te openen en te interpreteren. Een bestandsindeling bepaalt ook de structuur van het bestand, de gebruikte codering en eventuele compressie.

Bestandsindelingen kunnen worden onderverdeeld in verschillende categorieën. Tekstuele indelingen zoals TXT, CSV, JSON en XML slaan ruwe tekst of gestructureerde gegevens op. Binaire indelingen zoals PDF, DOCX, JPEG, MP3 en MP4 bevatten data in een door de software specifiek geïnterpreteerde vorm en vereisen vaak specifieke programma’s om te lezen. Daarnaast bestaan er containerformaten zoals ZIP, MKV en ISO die meerdere bestanden of streams bevatten. Veel bestandsindelingen zijn propriëtief (bedoeld door een enkele fabrikant) of open (gestandaardiseerd en vrij te implementeren).

Belangrijke kenmerken van een bestandsindeling zijn onder meer de gebruikte tekencodering (bijv. UTF-8), compressietechnieken (lossey of verliesloos), metadata en eventueel beveiligingsopties zoals encryptie of wachtwoorden. Voor lange termijn bewaarbaarheid spelen factoren zoals stabiliteit, interoperabiliteit en beschikbaarheid van leestechnologieën een rol; voorbeelden zijn PDF/A voor archivering en TIFF of PNG voor afbeeldingen zonder verlies van kwaliteit.

Samengevat bepaalt de bestandsindeling hoe data wordt opgeslagen, gelezen en bewaard, en beïnvloedt zij de bruikbaarheid en levensduur van informatie.