beroertes

Een beroerte, ook wel cerebrovasculair accident genoemd, is een plotselinge verstoring van de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen. Er zijn twee hoofdtypen: ischemische beroerte, door afsluiting van een hersenslagader, en hemorrhagische beroerte, door een hersenbloeding. Ischemische beroertes vormen circa 80 tot 85 procent van alle gevallen; hemorrhagische beroertes ongeveer 15 tot 20 procent.

Symptomen ontstaan meestal snel en kunnen bestaan uit plotselinge halfzijdige verlamming of gevoelsverlies, problemen met spreken of begrijpen van taal, scheefgevallen gezicht, plotselinge hoofdpijn, duizeligheid, problemen met balans of coördinatie, en moeite met zien aan één of beide ogen. Bij verdenking moet direct medische hulp worden ingeroepen, omdat tijdelijke behandeling de uitkomst aanzienlijk kan verbeteren.

Diagnose wordt gesteld op basis van een klinisch beeld en beeldvorming. In de eerste uren is een CT-scan meestal nodig om een bloeding uit te sluiten; MRI kan aanvullende informatie geven. Andere onderzoeken helpen de oorzaak en de risicofactoren vast te stellen.

Behandeling verschilt per type. Ischemische beroertes vereisen vaak snelle reperfusie: intraveneuze trombolyse met rt-PA binnen 4,5 uur na het ontstaan en, bij geselecteerde patiënten, mechanische thrombectomie tot soms 24 uur na het begin. Hemorragische beroertes vereisen bloeddrukcontrole, reversal van antistolling en soms chirurgische ingrepen of endovasculaire behandeling voor bepaalde bloedingen.

Preventie en herstel richten zich op rehabilitatie (fysiotherapie, logopedie, ergotherapie) en risicofactoren zoals hoge bloeddruk, diabetes, hoog cholesterol, rookgedrag en ongezonde leefstijl. De prognose varieert sterk, afhankelijk van de ernst, locatie en tijdige behandeling.