basisolie

Basisolie is de hoofdcomponent van smeerolie zonder additieven. Het levert de basisviscositeit en vormt de smeerfilm die wrijving en slijtage bij motoren en machines tegengaat. Additieven worden vervolgens aan de basisolie toegevoegd om bescherming te bieden tegen antioxidatie, slijtage, corrosie en vervuiling. Basisoliën worden wereldwijd ingedeeld volgens API in vijf groepen: I tot en met V. Groep I omvat solventraffineerde minerale oliën met relatief veel onzuiverheden. Groep II en III bestaan uit minerale oliën die door hydroprocessing zijn zuiverder en stabieler. Groep IV is synthetische PAO-basisolie en Groep V omvat alle overige basisoliën zoals esters en andere synthetische oliën.

Productie en types. Minerale basisolie ontstaat uit raffinage van ruwe olie door distillatie, selectieve verwijdering van onzuiverheden en hydrogenering. Synthetische basisoliën worden geproduceerd door chemische processen zoals polymerisatie van olefinen (PAO) of esterificatie (esters). Deze groep IV en V-oliën bieden vaak betere prestatiekenmerken bij extreme temperaturen en oxidatieve belasting, maar kunnen duurder zijn dan minerale oliën.

Eigenschappen en prestaties. Belangrijke eigenschappen zijn viscositeit bij 40 °C en 100 °C, de viscositeitsindex, uitvloeiingspunt, zuurgehalte (zuurgetal) en oxidatieve stabiliteit. PAO- en esteroliën kennen doorgaans betere temperatuurstabiliteit en vloeivastheid bij lage temperaturen; minerale oliën zijn meestal voordeliger en geschikt voor veel standaardtoepassingen. De combinatie van basisolie en additieven bepaalt de uiteindelijke prestaties in een specifiek smeermiddel.

Toepassingen en normen. Basisolie is de basis voor motor- en industriële oliën, waaronder motorolie, hydraulische vloeistoffen en tandwielolie. Leveranciers en regelgeving (API, ACEA, ASTM-tests) classificeren en specificeren basisoliën op basis van samenstelling, zuiverheid en prestatiekenmerken. Milieuzaken en biodegradability spelen vooral een rol bij esters en bio-based olieën.