arterieën

Arterieën zijn bloedvaten die bloed van het hart wegvoeren naar de rest van het lichaam. In de systemische circulatie dragen de meeste arterieën zuurstofrijk bloed, terwijl de pulmonale arteriën zuurstofarm bloed naar de longen brengen.

Anatomisch bestaan arterieën uit drie wandenlagen: tunica intima (endotheel), tunica media (spierweefsel en elastische vezels) en tunica adventitia (bindweefsel). Grote arterieën bevatten veel elastische vezels die uitrekken bij de samentrekking van het hart; middelgrote arterieën hebben een dikkere spierlaag en reguleren bloedtoevoer; arteriolen vormen de kleinste vertakkingen die precieze sturing geven aan de bloedstroom.

Arterieën dragen bloed onder hoge druk en leveren pulsaties die samenhangen met de hartslag. De diameter wordt aangepast door vasoconstrictie en vasodilatatie, gestuurd door het autonome zenuwstelsel, hormonen en lokale factoren zoals zuurstofnood en stikstofoxide.

Belangrijke voorbeelden zijn de aorta en haar takken, de halsslagaders (carotiden), de slagaders in armen en benen, en de kransslagaders van het hart. In de longen bevinden zich de longslagaders. Arterieën spelen ook een rol in pathologie zoals atherosclerose, aneurysma en dissectie; behandelingen omvatten medicatie, angioplastiek of bypassoperaties.

Samenvatting: arterieën vormen een hoogdruknetwerk dat zuurstofrijk bloed levert aan weefsels en via regelbare vasculaire tonus bijdraagt aan de bloeddruk en perfusie.