applicatiearchitectuur

Applicatiearchitectuur is een onderdeel van softwarearchitectuur dat de structuur van een softwaretoepassing beschrijft en hoe onderdelen zoals componenten, modules, services en databronnen met elkaar samenwerken om functionaliteit te leveren. Zij houdt rekening met functionele vereisten en niet-functionele kwaliteitsattributen zoals prestaties, schaalbaarheid, betrouwbaarheid, veiligheid en onderhoudbaarheid.

Een gangbare indeling is gericht op lagen of domeinen: presentatie, applicatielaag/bedrijfslogica, en data-access of opslag. Componenten leveren services via goed gedefinieerde interfaces en API's. Architectuurkeuzes bepalen hoe data wordt opgeslagen, welke technologieën worden toegepast en hoe deployment en uitvoering plaatsvinden.

Veelvoorkomende ontwerpprincipes en patronen zijn een gelaagde architectuur, clean/hexagonale (ports-and-adapters) en varianten zoals microservices of een modulair monolithische aanpak. In event-driven omgevingen worden berichten uitgewisseld via berichtenkanalen. API-first en contractgestuurd ontwerp is gebruikelijk, evenals inzet van duidelijke integration- en data-consistentiepatronen.

Belangrijke beslissingen betreffen onder meer schaalbaarheids- en beschikbaarheidsmodellen, beveiliging (authenticatie, autorisatie en data-beveiliging), data-consistentie en migratiebeleid, en de keuze voor cloud, on-premises of hybride omgevingen. Kwaliteitsattributen worden gewaardeerd door middel van architectuurkeuzes, architectuurprincipes en standaarden die de ontwikkeling sturen.

Architectuurwerk wordt vastgelegd en onderhouden in documenten en modellen (views, component- en interface-diagrammen) en bewaakt via governance en regelgeving. In grotere organisaties vormt applicatiearchitectuur een stuk van de bredere enterprise- of solution-architectuur en stemt het af met data- en infrastructuurarchitectuur. De rol van de applicatiearchitect is het afstemmen van flexibiliteit, kosten en risico's met belanghebbenden gedurende de levenscyclus van de toepassing.