ankelen

Ankelen is een Nederlands werkwoord dat verwijst naar het verstuiken van de enkel, een veel voorkomend letsel bij sport en dagelijkse activiteiten. Het gaat meestal om een verrekking, scheur of ruptuur van de enkelbanden doordat de voet plotseling draait of buigt ten opzichte van het onderbeen, vaak door een inversie-beweging waarbij de voetzool naar binnen draait.

Bij de meeste verstuikingen raakt vooral de laterale (buitenste) enkelbanden beschadigd, met name het anterior talofibulair ligament (ATFL) en, minder vaak, het calcaneofibulair ligament (CFL). Zeldzamer zijn letsels van de mediale enkelband (deltoïde ligament). Klinisch zien mensen pijn aan de buitenzijde van de enkel, zwelling, beroering, en belemmerd kunnen staan of lopen. Vaak onderscheidt men drie ernstgrades: grade I (mild rekken, weinig zwelling; gewichtdragend mogelijk), grade II (gedeeltelijke scheuring, aanzienlijke pijn en zwelling; beperkte belasting mogelijk), en grade III (volledige ruptuur, instabiliteit, hevige pijn en aanzienlijke beperking).

Diagnostiek is meestal klinisch, maar röntgenfoto’s worden toegepast om een breuk uit te sluiten. Bij aanhoudende twijfel of bij vermoeden van diepere weefselletsels kan beeldvorming zoals MRI worden ingezet. Behandeling begint met rust, ijs, compressie en elevatie (RICE), tijdelijke immobilisatie of brace, en pijnstilling. Revalidatie met oefentherapie voor kracht, pro-prioceptie en mobiliteit is cruciaal; bij ernstige letsels kan chirurgische reconstructie nodig zijn.

Preventie richt zich op juiste schoeisel, kracht- en balanstraining van de enkel (bijv. peroneale spieren), en gebruik van tape of brace bij risicovolle sporten. Het herstelproces varieert, en terugkeer naar sport gebeurt meestal na symptomatische verbetering en functionele test, onder begeleiding van een zorgverlener.