achteraan

Achteraan is een Nederlands bijwoord dat de positie achter iets of iemand aanduidt, oftewel in de rug van een groep of in een rij. Het kan ook figuurlijk worden gebruikt om aan te geven dat iets of iemand als laatste volgt of arriveert nadat anderen zijn gegaan. In ruimtelijke uitspraken geeft het aan waar iemand staat of waar iets zich bevindt, bijvoorbeeld: de auto reed achteraan in de kolonne. In opeenvolgingen geeft het aan wie als laatste komt, zoals: de laatste deelnemer kwam achteraan. In praktische taalgebruik wordt het vaak gecombineerd met werkwoorden als komen, lopen of volgen, om een vorm van achtervolgen of volgen op afstand uit te drukken.

Etymologie: achteraan is afgeleid van achter (behind) met het voegwoord- of richtingssuffix -aan. De combinatie heeft door de eeuwen heen zowel letterlijk als figuurlijk de betekenis van “achter” en “volgen achteraan” behouden. In gesproken taal komt de vorm relatief vaak voor in het standaard Nederlands en in informele registers.

Gebruik en toon: achteraan wordt breed begrepen in zowel de Nederlandse als de Belgische omgangstaal (Flanders). Het heeft overwegend een neutrale tot informele toon en is meestal geschikt voor alledaagse beschrijvingen van positie of volgorde. In formeler schrift kan men, afhankelijk van de context, kiezen voor alternatieven zoals “als laatste” of “achter de rest aan” om de nuance iets preciezer te maken.

Zie ook: achter, achterom, achtervolging. Voorbeelden: “De auto reed achteraan in de kolonne.” “De laatste deelnemer kwam achteraan.” “De hond liep achteraan de groep.”