aardmagnetische

Aardmagnetische (geomagnetische) verwijst naar het magnetische veld van de aarde en naar de magnetische eigenschappen die in gesteenten en andere materialen worden waargenomen. Het aardmagnetische veld wordt voornamelijk gevormd door convectie van vloeibaar ijzer in de buitenste kern en heeft een grotendeels dipolaire structuur, die gedurende lange perioden verandert in richting en sterkte (secular variation). De veldsterkte aan het aardoppervlak ligt meestal tussen ongeveer 25 en 65 microtesla. Het veld fungeert als kompas voor organismen en menselijk navigeren en dient als schild tegen kosmische straling, maar het vertoont voortdurend veranderingen door geofysische processen in de kern.

Gesteenten kunnen het verleden van het aardmagnetische veld vastleggen via magnetische herinneringen. Thermoremanente magnetisatie ontstaat wanneer materiaal afkoelt door de Curie-temperatuur en een oriëntatie van de magnetische mineralen vasthoudt. Chemische magnetisatie (CRM) kan ontstaan door chemische veranderingen tijdens mineralisatie, en remanente magnetisatie kan ook ontstaan door latere geologische processen. Paleomagnetisme is de tak van de geofysica die deze magnetische herinneringen bestudeert en daarmee informatie levert over de vroegere veld-oriëntaties en veldsterktes.

Toepassingen van aardmagnetische gegevens omvatten magnetostratigrafie en paleomagnetische dating, waarmee onderzoekers de geschiedenis van bewegingen van aardplaten, reversals van het veld en timing van geologische gebeurtenissen kunnen reconstrueren. Het veld dient bovendien als anker voor modellen van de geodynamo en de houding van het magnetische veld over geologische tijdschalen.

Meetmethoden in het laboratorium omvatten demagnetisatie door wisselvelden of thermische behandelingen en analyseren van straalvormige magnetisatie met magnetometers zoals fluxgate- en soms SQUID-apparatuur. Analyses zoals het Thellier-Thellier-protocol helpen bij het schatten van oude veldsterktes en paleomagnetische registraties.