Zoönotische

Zoönotische ziekten, ook wel zoonosen genoemd, zijn ziekten die van dieren op mensen kunnen overspringen. De term vindt zijn oorsprong in het Grieks; zoon betekent dier en nosos ziekte.

Pathogenen die zoonosen veroorzaken kunnen virussen, bacteriën, parasieten of schimmels zijn. Overdracht vindt plaats via direct contact met dieren of hun uitwerpselen, via voedsel of water van dierlijke oorsprong, door vectoren zoals muggen of teken, of via aerosolen en druppels bij hoesten en niezen.

Voorbeelden omvatten rabies, brucellose, leptospirose, Q-koorts, aviaire influenzavirus en coronavirussen zoals SARS-CoV-1, MERS-CoV en SARS-CoV-2. Deze ziekten illustreren hoe een ziekte zich kan verspreiden over verschillende soorten en geografische gebieden.

Zoonosen vormen een belangrijk aandachtspunt in de volksgezondheid en vereisen een One Health-benadering waarin menselijke gezondheid, diergezondheid en milieudomeinen samenwerken. Preventie richt zich op activiteiten zoals vaccinatie van dieren, voedselveiligheid, hygiëne bij verwerking en bereiding van dierlijke producten, persoonlijke beschermingsmiddelen bij mensen in hoogrisico-omgevingen, en gerichte surveillance van dieren en mensen. Een One Health-benadering, waarbij veterinair, medisch en milieudeskundigen samenwerken, is essentieel.