Ziektezwaarte

Ziektezwaarte is de mate waarin de symptomen en lichaamsfuncties door een ziekte worden beïnvloed en de ernst van de aandoening op een bepaald moment. Het begrip wordt gebruikt om te beschrijven hoe ernstig een ziekte is, welke risico's voor complicaties en overlijden bestaan, en welke behandeling nodig kan zijn. Het kan variëren tussen patiënten met dezelfde diagnose en verandert over tijd. Ziektezwaarte is niet hetzelfde als de ziekte- of aandoingsstadium; dat verwijst naar de aanwezige extent of verspreiding van de ziekte (bijv. tumorstadium), terwijl zwaarte meer te maken heeft met klinische impact.

De beoordeling van ziektezwaarte gebeurt op basis van klinische bevindingen, laboratorium- en beeldvormende onderzoeken en, bij ernstige ziekten, gestructureerde scoringsystemen. Bij acute opname worden scores zoals SOFA, APACHE II/III en SAPS II gebruikt om de ernst te kwantificeren en de kans op overlijden te schatten. CURB-65 wordt toegepast bij longontsteking. Voor neurologische toestand wordt Glasgow Coma Scale gebruikt. Bij chronische aandoeningen kan de zwaarte worden beoordeeld aan de hand van symptoomlast, functionele beperkingen en kwaliteit van leven (bijv. NYHA-class voor hartfalen, mMRC voor COPD).

Ziektezwaarte speelt een rol bij klinische besluitvorming, triage en het plannen van behandeling en follow-up. Het wordt ook in onderzoek gebruikt om populaties te stratificeren in studies en om de effectiviteit van interventies te evalueren. Beperkingen zijn dat zwaarte-indices variabel zijn per aandoening, subjectief kunnen zijn en worden beïnvloed door vergrijzing, comorbiditeiten en beschikbaarheid van zorg. Interpretatie vereist klinische context. In de literatuur is er voortdurende discussie over de beste manieren om ziektezwaarte te meten, vooral in verschillende medische disciplines.