Zelfmedicatie

Zelfmedicatie is het gebruik van medicijnen door een individu om milde klachten zelf te behandelen, zonder tussenkomst van een arts voor elk medicijn. Het omvat meestal vrij verkrijgbare geneesmiddelen (OTC) en andere producten zoals crèmes, hoest- en verkoudheidsmiddelen en huidverzorgingsproducten. Het doel is snelle verlichting van niet-ernstige klachten en om de druk op de zorg te verminderen. Voorbeelden zijn paracetamol of NSAID’s tegen pijn en koorts, maag- en darmmiddelen, hoest- en verkoudheidsmiddelen, en huid- en oogzalfjes.

Voordelen zijn onder meer gemak, autonomie en mogelijk kostenbesparing. Tegelijk brengen zelfmedicatie risico’s met zich mee: een verkeerde diagnose of onvoldoende herkenning van een onderliggende aandoening, overschrijding van dosering of duur, medicijninteracties met andere medicijnen of alcohol, bijwerkingen of allergische reacties, en verhoogd risico bij kinderen, ouderen, zwangerschap of lever- of nierproblemen.

Veilig gebruik vereist: lees de bijsluiter en het etiket aandachtig; volg de voorgeschreven dosis en maximale duur; let op het totale aantal actieve stoffen om overlappende ingrediënten te vermijden; vraag advies aan de apotheker bij twijfel of bij gebruik van meerdere medicijnen; bewaar medicijnen volgens aanwijzingen en houd ze buiten bereik van kinderen; verwijder verlopen producten.

Wanneer zelfmedicatie niet geschikt is: bij ernstige of aanhoudende klachten, koorts langer dan enkele dagen, hevige pijn, plotselinge verschijnselen zoals ademnood of borstpijn, vermoedelijke ernstige aandoening, jonge kinderen (onder de zes jaar), zwangerschap of borstvoeding, of chronische aandoeningen. In die gevallen geldt: contacteer een huisarts of hulpdiensten.

Regulering en context: OTC-geneesmiddelen zijn doorgaans vrij verkrijgbaar bij apotheken en drogisterijen, maar sommige producten vereisen advies van een professional of aanvullende waarschuwingsverklaringen.