Waterveiligheid

Waterveiligheid verwijst naar het geheel van maatregelen en voorzieningen die risico’s rond water beperken en de veiligheid waarborgen voor mensen, eigendommen en het milieu. Het omvat bescherming tegen overstromingen, veiligheid bij waterrecreatie en de kwaliteit van water en drinkwater.

Op het gebied van overstromingsveiligheid gaat het om preventie van overstromingen, bescherming van bevolkings- en bedrijfsgebieden, waarschuwingssystemen en een gecoördineerde crisisrespons. Daarnaast is waterveiligheid van belang bij waterrecreatie, met toezicht op zwemplekken en reddingsdiensten, en voorlichting aan het publiek over risico’s. Ook waterkwaliteit en drinkwatervoorziening vallen onder waterveiligheid, evenals maritieme en binnenwaterveiligheid voor transport en scheepvaart.

Beleid en uitvoering van waterveiligheid gebeuren op meerdere niveaus: nationaal, regionaal en lokaal. In Nederland spelen waterschappen en veiligheidsregio's een centrale rol, ondersteund door rijksdiensten zoals Rijkswaterstaat en nationale klimaat- en deltaprogramma’s. Ruimtelijke planning en waterbeleid beperken risico’s en versterken de robuustheid van infrastructuur.

De belangrijkste maatregelen zijn structureel en niet-structureel. Structurele oplossingen bestaan uit dijken, dammen, pompen en sluizen, bijgestaan door onderhoud en inspectie van infrastructuur. Niet-structurele maatregelen omvatten vroege waarschuwingssystemen, evacuatie- en rampenoefeningen, voorlichting aan het publiek, en toezicht op waterkwaliteit en drinkwater. Reddingsdiensten en reddingsoperaties spelen een cruciale rol bij incidenten op het water.

Uitdagingen zijn klimaatsverandering, zeespiegelstijging, extreem weer, verouderde infrastructuur en toenemende druk van recreatie en verstedelijking. Het doel van waterveiligheid is het verminderen van risico’s, het beschermen van mensen en eigendommen en het snelle herstel na een incident.