Volwassenenstrafrecht

Volwassenenstrafrecht is de tak van het Nederlandse strafrecht die wetten, procedures en straffen regelt voor volwassenen van 18 jaar en ouder. Het vormt daarmee het vervolg en de toepassing van strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor personen die de leeftijd hebben bereikt waarop de algemene regels van strafbaarstelling gelden. Het volwassenstrafrecht staat tegenover het jeugdstrafrecht, dat specifieke regels en procedures kent voor minderjarige verdachten.

De belangrijkste bronnen zijn het Wetboek van Strafrecht (Sr) en het Wetboek van Strafvordering (Rv), aangevuld met specifieke wetten die bijzondere delicten of sectoren bestrijken. De Officier van Justitie doet de vervolging en stelt tenlastelegging op; de rechtbank (vaak de politierechter of meervoudige kamer, afhankelijk van de zwaarte van het feit) acht de schuld vast en stelt een passende straf of maatregel vast. Naast veroordelingen kan de rechter ook aanvullende maatregelen opleggen, zoals ontzegging van rijbevoegdheid of het opleggen van een taakstraf. Bij bepaalde vormen van onhoudbare aansprakelijkheid kan een rechter tot voorwaardelijke straf besluiten, onder toezicht van de reclassering.

Uitvoeringsaspecten omvatten gevangenisstraf (detentie in een strafgevangenis), hechtenis in afwachting van proces, geldboete en overige sancties. Daarnaast kunnen bijzondere maatregelen worden toegepast, zoals terbeschikkingstelling (TBS) bij ernstige psychische stoornissen en gevaarlijk gedrag, eventueel gecombineerd met voorwaarden of toezicht na detentie. Het volwassenenstrafrecht beoogt een passende, rechtsstatelijke afhandeling die rekening houdt met de ernst van het feit, de persoonlijke omstandigheden en de bescherming van de samenleving.