Vijftiende

Vijftiende is in het Nederlands het rangtelwoord dat de positie van vijftien aangeeft. Het functioneert als het ordinale equivalent van het cardinal getal vijftien en wordt gebruikt om een volgorde, positie of tijdsaanduiding uit te drukken. Voorbeelden zijn: de vijftiende dag van de maand, de vijftiende verschijningsdatum en de vijftiende plek in een competitie. In dateringsconventies kan men ook 15e gebruiken om hetzelfde te betekenen.

De vorm vijftiende is afgeleid van vijftien, met het Nederlandse ordinale achtervoegsel dat in de praktijk de vorm bepaalt voor getallen boven de tien. In standaardteksten is vijftiende de vaste schrijfwijze voor het getal 15 in rangorde. Met dezelfde regel ontstaat ook verwante vormen zoals zestiende (16e) en zeventiende (17e). Het gebruik van het volledige woord komt vaak voor in lopende tekst, terwijl in formele of notatieve contexten de afkorting met cijfer en -e wordt toegepast, bijvoorbeeld 15e juli voor een datum.

In het Nederlands wordt vijftiende onder andere gebruikt bij jaartallen en tijdperken, zoals de vijftiende eeuw (de periode van de 1400-1500-gg) en bij verwijzingen in lijsten of instructies: "punt vijf" wordt in rangorde vaak aangeduid als de vijftiende stap. Het woord draagt meestal een determinatieve functie voor een zelfstandig naamwoord, zoals "de vijftiende positie" of "de vijftiende etappe". Vijftiende is daarmee een gangbaar en fundamenteel ordinaal in het Nederlandse talenbestand.