tijdsaanduiding

Tijdsaanduiding is een verzamelterm voor de manieren waarop tijd en datum worden uitgedrukt en genoteerd in taal, documenten en informatiesystemen. Het omvat kloktijd, datum en tijdsaanduidingen in verschillende contexten zoals planning, verslaglegging en geschiedenis, evenals de aanduiding van tijdzones en tijdstippen in digitale bestanden.

Kloktijd wordt in Nederland vooral in 24-uurnotatie gebruikt: 00:00 tot 23:59. 12-uurnotatie komt minder vaak voor, meestal met aanduidingen zoals a.m. of p.m. in Engelstalige bronnen, maar is in het dagelijks gebruik zelden gebruikelijk. In informele Nederlands bestaan uitdrukkingen als “half twee”, “kwart over drie”, of “tien over twaalf” die de tijd op een mondelinge manier aangeven.

Datumnotatie varieert per context. In Nederland is de gangbare volgorde dag-maand-jaar (dd-mm-jjjj). In internationale en officiële contexten wordt soms ISO 8601 gevolgd (jjjj-mm-dd). Het gebruik van jaartallen, maanden en dagen kan leiden tot verwarring bij internationale communicatie.

Tijdzones en tijdsregistratie: de Nederlandse tijd volgt meestal Midden-Europese Tijd (CET) en in de zomertijd Midden-Europese Zomertijd (CEST). Voor nauwkeurige tijdsregistratie wordt vaak UTC als referentie gebruikt, zeker in ICT en wetenschappelijke toepassingen.

Historisch heeft tijdsaanduiding zich ontwikkeld van zonnetijdbepaling en mechanische klokken naar gestandaardiseerde systemen met tijdzones. Het Internationaal meridiaanstelsel en Greenwich Mean Time (GMT) werden in de 19e eeuw geharmoniseerd onder UTC als wereldwijde referentie.

In digitale contexten zijn tijdstempels veelvoorkomend, meestal volgens ISO 8601: bijvoorbeeld 2025-07-10T13:45:00Z of met een offset zoals 2025-07-10T15:45:00+02:00. Dergelijke notaties zorgen voor duidelijke en eenduidige tijdsregistratie over grenzen heen.