Verzakkingen

Verzakkingen, ook wel bodemdaling genoemd, zijn dalingen van het aardoppervlak ten opzichte van een referentieniveau die gedurende een langere periode optreden. Verzakking kan natuurlijk voorkomen of het gevolg zijn van menselijke activiteiten.

Oorzaken. Natuurlijke verzakkingen ontstaan door consolidatie van verzadigde sedimenten zoals klei en veen, afbraak van organisch materiaal en langzame tektonische processen. Menselijke verzakkingen ontstaan door onttrekking van ondergrondwater, olie of gas, ontwatering van veen- en kleilagen en belasting door bebouwing en infrastructuur. In karstgebieden kan oplossen van kalksteen leiden tot instortingen.

Patronen en monitoring. Verzakkingen kunnen uniform zijn, met daling over een breed gebied, of differentieel, met lokaal grotere dalingen die scheuren en schade veroorzaken. Ze worden gevolgd met metingen zoals nivellement, GPS en InSAR-satellietmetingen, en vastgelegd in kaarten door waterschappen en overheidsdiensten.

Effecten en bestrijding. Verzakkingen kunnen leiden tot schade aan gebouwen, infrastructuur, riolering en leidingen, en kunnen het risico op overstromingen vergroten. Preventie en mitigatie omvatten beheer van waterstanden, versterkingen van constructies en gerichte ruimtelijke planning op kwetsbare locaties. Monitoring en tijdige aanpassingen aan beleid en infrastructuur zijn essentieel om risico’s te beperken.