Verbrandingsproducten

Verbrandingsproducten zijn de chemische stoffen en deeltjes die ontstaan wanneer brandstoffen of organische materialen verbranden. Ze komen voor als gasvormige componenten zoals kooldioxide (CO2), koolmonoxide (CO), stikstofoxiden (NOx), zwaveloxiden (SOx) en vluchtige organische stoffen (VOCs), evenals als fijn stof (PM10 en PM2.5) en andere bijproducten. Sommige verbrandingsproducten kunnen in de atmosfeer reageren tot secundaire verontreinigingen zoals ozon en ammoniumsulfaten.

De belangrijkste verbrandingsproducten hangen af van de brandstof en de verbrandingsefficiëntie. Bij verbranding van fossiele brandstoffen en hout komen vaak CO2, NOx, SOx, CO, VOCs en fijn stof vrij. Dicht betrokken bronnen zijn onder meer elektriciteitscentrales, transport (auto’s, vrachtwagens, schepen), verwarming en industriële processen. Bij bepaalde branden kunnen ook dioxines, furans en zware metalen voorkomen.

Gezondheid en milieu worden door verbrandingproducten beïnvloed. Fijn stof en NOx dragen bij aan luchtwegaandoeningen, astma en hart- en vaatziekten. CO kan de zuurstoftoevoer in het bloed verminderen. NOx en SOx kunnen bijdragen aan zure regen en ecosystematische verontreiniging. Klimaatimpact komt vooral door CO2, een drijvende factor achter klimaatverandering.

Beleid en meting richten zich op normen voor uitstoot en luchtkwaliteit. Emissies worden vaak gemeten met monitoringapparatuur en afgevangen via regelgeving en richtlijnen. Indoor bronnen zoals koken en verwarming dragen eveneens bij aan blootstelling aan verbrandingsproducten.

Beperking en mitigatie omvatten optimalisatie van verbranding, schonere brandstoffen en onderhoud. Technische maatregelen zijn onder meer rookgasontzwaveling (scrubbers), filters voor fijn stof en dieselparticulieren (DPF), katalytische en oxidatieprocessen voor NOx en VOCs.