Terugvraag

Terugvraag is een communicatieve handeling waarbij iemand in reactie op wat de ander heeft gezegd een aanvullende vraag stelt met als doel verduidelijking, bevestiging of het behoud van het gesprek. Het gaat meestal om een ruimteverhogende stap die het mogelijk maakt om misverstanden te voorkomen en de communicatie te sturen.

Functie en toepassingen

Terugvragen dient meerdere doelen: controleren of de boodschap correct is overgekomen, extra details verkrijgen, of de spreker uitnodigen om verder te elaboreren. In gesprekssituaties kan het helpen bij actieve luisteren en betrokkenheid tonen. Het komt veel voor in onderwijs, journalistiek, klantencontact en onderhandelingen, waar begrip en helderheid cruciaal zijn. Terugvragen kan formeel of informeel zijn, en varieert van herformuleringen tot directere verzoeken om toelichting.

Vormen en voorbeelden

Veel voorkomende vormen zijn onder meer herformuleren van wat gehoord is, bevestigen door ja/nee‑vragen, of expliciet vragen naar verduidelijking. Voorbeelden: “Bedoel je dat de vergadering dinsdag om 10 uur begint?” of “Kun je dat toelichten? Wat bedoel je precies met ‘efficiënter’?” De toon en timing zijn belangrijk: te vroeg of te agressief terugvragen kan als controleur overkomen, terwijl zorgvuldig geformuleerde terugvragen juist vertrouwen en duidelijkheid bevorderen.

Verhouding tot andere technieken

Terugvragen verschilt van doorvragen. Doorvragen is vaak bedoeld om dieper op een onderwerp in te gaan en ontbrekende informatie te achterhalen, terwijl terugvragen meestal de intentie heeft om de spreker te bevestigen of een eerder statement te verduidelijken. Beide technieken zijn waardevol voor een effectieve en respectvolle communicatie.