Tcelreacties

Tcelreacties verwijzen naar de immuunrespons die wordt uitgevoerd door T-lymfocyten (T-cellen). Bij deze reacties spelen antigeenpresenterende cellen en MHC-moleculen een centrale rol: MHC klasse I presenteert peptide-antigenen aan CD8+ cytotoxische T-cellen, terwijl MHC klasse II antigenen toont aan CD4+ helper-Tcellen. T-cellen herkennen hun doel via de T-celreceptor (TCR) die een peptide-MHC-complex bindt. Een volledige activering vereist naast de TCR-signalering ook co-stimulerende signalen en specifieke cytokine-signalen.

Soorten en functies: Cytotoxische T-cellen (CD8+) bestrijden geïnfecteerde of maligne cellen door middel van cytotoxiciteit, waarbij perforine en granzymes celdeeltjes binnendringen en apoptose induceren; Fas-FasL-interacties dragen ook bij aan het verwijderen van doelcellen. Helper-Tcellen (CD4+) coördineren de respons door het afgeven van cytokines die B-cellen activeren en macrophages stimuleren; subtypen zoals Th1 en Th2 richten de aard van de immuunreactie. Regulatoire T-cellen (Tregs) dragen bij aan tolerantie en beperken overmatige ontsteking.

Ontwikkeling en regulatie: Tcelreacties ontstaan na priming in lymfeknopen door dendritische cellen. Na activatie ondergaan T-cellen cloonvorming en differentiatie tot effector- en geheugen-Tcellen. De respons wordt streng gereguleerd om schade aan eigen weefsel te voorkomen; bij gebrek of disfunctie kan dit leiden tot auto-immuniteit of juist tot onvoldoende afweer.

Clinische relevantie: Vaccinatie streeft naar sterke T-celresponsen voor duurzame bescherming. In de kankerbehandeling spelen T-cellen een sleutelrol in immuuntherapieën, zoals behandeling met checkpointremmers die T-cellen tegen tumoren activeren. Bij chronische infecties kunnen T-cellen uitgeput raken, wat de effectiviteit van de respons beperkt.