Stikstofgas

Stikstofgas (N2) is het diatomische molecuul bestaande uit twee stikstofatomen die door een sterke drievoudige binding bij elkaar worden gehouden. Het is kleurloos, reukloos en smaakloos en vormt ongeveer 78% van de atmosfeer van de aarde. Bij kamertemperatuur en -druk is stikstofgas chemisch zeer inert; het reageert zelden met andere stoffen tenzij onder extreme temperaturen, druk of met katalyse. Het kookpunt ligt op −196 °C en het smeltpunt op −210 °C.

Stikstofgas komt voor in de atmosfeer en wordt industrieel uit lucht geproduceerd. De belangrijkste methode is cryogene scheiding van lucht, waarbij stikstof wordt gescheiden van zuurstof en argon bij lage temperatuur. Minder vaak worden scheiding door membranen of adsorptie toegepast. Puur stikstof wordt in gasvorm en vloeibaar geleverd.

Toepassingen: stikstofgas wordt gebruikt om een inert milieu te bieden bij chemische processen, lassen en metaalbewerking, en in de productie van halfgeleiders; het wordt ook toegepast voor inert blanketing en conservering in de voedingsindustrie; als koelmiddel bij cryogene toepassingen; en als drager- of beschermgas in laboratoria.

Veiligheid en milieu: stikstofgas is niet giftig en niet brandbaar, maar bij hoge concentraties verdringt het zuurstof en kan leiden tot bewustzijnsverlies of overlijden in afgesloten ruimten. Het koude vloeibare stikstof kan bevriezingsletsel veroorzaken bij contact met huid. Milieutechnisch is stikstofgas zelf onschadelijk, al kunnen stikstofoxiden ontstaan bij verbranding of hoge temperaturen.

Geschiedenis: stikstof werd in 1772 door Daniel Rutherford geïsoleerd en werd aanvankelijk aangeduid als “noxious air” of nitrogen.