aanvankelijk

AANVANKELIJK is een Nederlands woord dat zowel als bijwoord als bijvoeglijk naamwoord wordt gebruikt. Als bijwoord betekent het 'in het begin', 'in eerste instantie' of 'aanvankelijk gezien', vaak in tegenstelling tot wat later is gebeurd. Bijvoorbeeld: 'Aanvankelijk dacht hij dat het project haalbaar was.' Als bijvoeglijk naamwoord verwijst het naar wat betrekking heeft op de beginfase, zoals in 'de aanvankelijke plannen' of 'het aanvankelijke voorstel'.

De etymologie van aanvankelijk ligt in aanvang, het zelfstandig naamwoord voor begin, met het achtervoegsel -elijk, waardoor het vormentaal krijgt van 'met betrekking tot het begin'. Het woord behoort tot de kernwoordenschat van het Nederlands en heeft zich ontwikkeld in formele en algemene taal.

Gebruik en nuance: aanvankelijk wordt vaak gekozen in formele of literaire contexten om de fase aan het begin van een proces te markeren, vooral wanneer er een verandering of verschuiving later plaatsvindt. Het benadrukt temporele volgorde en kan in contrast staan met wat daarna gebeurde. Synoniemen zijn onder meer oorspronkelijk en in eerste instantie; tegenstelling vormen kunnen uiteindelijk of later zijn. Het onderscheid met oorspronkelijk ligt vooral in de focus op het begin versus de oorsprong of intentie.

Zie ook: aanvang, oorsprong, in eerste instantie.