Specimenformaat

Specimenformaat is de term die wordt gebruikt voor de structuur en presentatie van informatie over een biologisch specimen, zowel de fysieke conservering als de digitale beschrijving die daarbij hoort. Het doel is consistente opslag, gemakkelijke vindbaarheid en betrouwbare uitwisseling tussen instellingen zoals museums, herbaria en onderzoekscentra.

Fysiek formaat betreft de wijze waarop het specimen fysiek wordt bewaard en gepresenteerd. Gedroogde, gepinte specimens (bij insecten en planten) worden opgeslagen in vakken en laden, vaak met een label dat verzamelaarsgegevens, determinatie en datum bevat. Vloeistofbewaarring, zoals ethanol, vereist aparte conserveringsomstandigheden en duidelijke etikettering. Het fysieke formaat beïnvloed ook de labelindeling en de conserveringsomgeving.

Digitaal formaat omvat de representatie en metadata van het specimen in databases en op het internet. Dit omvat foto's, scans, 3D-modellen en aanverwante data. Gebruikelijke velden zijn wetenschappelijke naam, catalogusnummer, collectiedatum, vindplaats, habitat en determinatiegeschiedenis. Internationale standaarden zoals Darwin Core worden toegepast om deze velden uniform vast te leggen, zodat gegevens kunnen worden samengevoegd en uitgewisseld. Digitale bestanden worden vaak geleverd als Darwin Core Archive (DwC-A) of als gekoppelde metadata bij afbeeldingen en scans.

Standaarden en interoperabiliteit spelen een cruciale rol: hoewel er geen universele vorm van het specimenformaat bestaat, sturen gemeenschappelijke normen de uitwisseling en hergebruik van data over instellingen en platforms heen, bijvoorbeeld via GBIF en nationale databanken. Kwaliteitszorg, volledigheid van metadata en langdurige digitale duurzaamheid blijven belangrijke aandachtspunten.

Zie ook: Darwin Core, Darwin Core Archive, GBIF, herbarium, museumcollectie.