Slokdarmmotiliteitsstoornissen

Slokdarmmotiliteitsstoornissen zijn een groep aandoeningen waarbij de bewegingen van de slokdarm en/of de ontspanning van de onderste slokdarmsfincter (LES) verstoord zijn. Dit kan leiden tot dysfagie (moeite met slikken), regurgitatie, pijn op de borst en soms gewichtsverlies. De klachten variëren per subtype en kunnen zowel in rust als bij het slikken voorkomen.

Volgens de Chicago Classification worden verschillende subtypen onderscheiden: achalasie (met drie typen die verschillen in peristaltiek en LES-relaxatie), een oesofageale uitstroomstoornis van de slokdarmoutlet (EGJOO), distal esophageal spasm, en hypercontractiele esophagus (jackhammer). Een minder vaak voorkomend patroon is afwezige contractiliteit. Deze stoornissen kunnen primair voorkomen of sekundair zijn aan andere aandoeningen zoals ontstekingen, diabetes of Chagas-ziekte.

Diagnose gebeurt primair met hoogresolutie slokdarmmanometrie (HRM), dat de bewegingen van de slokdarm en LES meet en de subtype vaststelt. Endoscopie en röntgenonderzoek (barium-zwelling) worden gebruikt om andere oorzaken uit te sluiten en complicaties te beoordelen, zoals strikturen of tumoren. Diagnose kan ook de mate van LES-relaxatie en peristaltiek tonen.

Behandeling is subtype-afhankelijk. Bij achalasie kan men kiezen tussen pneumatische balloon dilatatie, laparoscopische Heller-myotomie met een antirefluxmethode, en per-oral endoscopic myotomy (POEM). Bij EGJOO wordt vaak eerst onderliggende oorzaken aangepakt en conservatieve maatregelen overwogen. Distale esofageale spasmen en hypercontractiele esophagus reageren vaak op calciumantagonisten of nitraten, botulinetoxine-injecties, en POEM. Aanvullende maatregelen omvatten dieetwijzigingen logopedie en voedingsadvies. Prostaat en prognose variëren per subtype, maar langdurige achalasie verhoogt het risico op slokdarmkanker; regelmatige follow-up is aanbevolen. Complicaties kunnen aspiratie, malnutritie en esofageale ontsteking zijn.