Slijpstof

Slijpstof is de verzamelnaam voor de fijne deeltjes die vrijkomen tijdens het slijpen van diverse materialen met slijpmachines. Het kan bestaan uit mineralen, metaaloxiden of organische vezels, afhankelijk van het oorspronkelijke materiaal. Slijpstof komt voor in zowel inhalabele als respirabele fracties; de respirabele deeltjes kunnen diep in de longen doordringen en bij langdurige blootstelling gezondheidsrisico’s veroorzaken.

De samenstelling van slijpstof varieert met de gebruikte grondstof. Bij metaalbewerking komen vaak metalen oxiden voor, zoals ijzer-, aluminium- of chroomoxiden. Het slijpen van steen, keramiek of cement genereert siliciumdioxide (silica). Bij houtbewerking ontstaan houtstofdeeltjes; houtstof is geassocieerd met kanker van neus en bijholten. In sommige omstandigheden kan stof ook brandbaar of explosief zijn, vooral in combinatie met een droge, stofrijke omgeving, waardoor goede stofbeheersing extra belangrijk is.

Gezondheidsrisico’s door slijpstof hangen af van de samenstelling en de aard van de blootstelling. Inademing kan ogen, neus en luchtwegen irriteren. Langdurige blootstelling aan respirabel silica kan silicosis veroorzaken. Houtstof dragen is geassocieerd met kanker van neus en sinussen. Metalen stof kan irritatie van de luchtwegen geven en bij hoge blootstelling kan metaal- of metaalfume-achtige symptomen optreden. Daarnaast kan stofophoping in de omgeving ontstekingsreacties of brandgevaar opleveren.

Regelgeving en beheer richten zich op het beperken van blootstelling. Werkgevers voeren een risicoanalyse uit, meten de stofblootstelling en nemen beheersmaatregelen waar nodig. Monitoring kan gebeuren via persoonlijke of gebiedsmetingen. EU- en nationale wetgeving stelt grenswaarden vast voor verschillende stofsoorten; deze waarden variëren per stof en land, en worden ondersteund door arboregels zoals ventilatie, afzuiging en gezondheidsbewaking.

Preventie van slijpstofberoepsrisico’s omvat bronmaatregelen zoals lokale afzuiging, nat slijpen of afscherming, goede housekeeping en onderdrukking van stofophoping. Verder worden persoonlijke beschermingsmiddelen ingezet, waaronder ademhalingsbescherming en beschermende kleding. Werknemers dienen geïnstrueerd te worden over correcte werkzaamheden en onderhoud van afzuigingssystemen.