Schematiek

De schematiek is de praktijk van het maken en gebruiken van schematische diagrammen om systemen en processen weer te geven. In de breedste zin verwijst schematiek naar de logische opbouw van een systeem: welke onderdelen aanwezig zijn, hoe ze met elkaar verbonden zijn en welke signalen of stromen tussen hen bestaan. Een schematiek toont dus de functies en samenhang, niet de fysieke lay-out.

Schematiek vindt toepassing in verschillende vakgebieden, zoals elektronica en elektrotechniek, werktuigbouwkunde, proces- en installatiekunde en informatica. Een schematisch diagram maakt gebruik van gestandaardiseerde symbolen voor componenten (bijv. weerstanden, schakelaars, sensoren) en verbindingslijnen om de relaties tussen onderdelen duidelijk te maken. Soms worden meerdere typen diagrammen gecombineerd, zoals elektrische schema's, stroombanen en blokkendiagrammen.

Ten opzichte van lay-out tekeningen geeft schematiek de functionele relatie weer in plaats van de ruimtelijke positie. Daarom is de schematiek onmisbaar bij ontwerp, analyse, troubleshooting, documentatie en onderwijs. In handleidingen en onderhoudsboeken vind je vaak schematische tekeningen naast installatie- of kabelschema's.

Symbolen en standaarden spelen een cruciale rol: er bestaan gestandaardiseerde symbolen en conventies op internationaal niveau (bijv. IEC-symbolen en ANSI/IEEE voor elektrische diagrammen; ISA-standaarden voor P&ID's in de procesindustrie). De term 'schematiek' wordt gebruikt in het Nederlands als aanduiding voor deze praktijk en wordt in het Engels vaak vertaald als 'schematics' of 'schematic diagrams'.