Roestziekten

Roestziekten zijn een groep plantaardige schimmelziekten veroorzaakt door roestschimmels uit de orde Pucciniales. Deze schimmels zijn obligate biotroof: ze kunnen alleen bestaan en voortplanten op levende gastplanten. Ze produceren kenmerkende roestkleurige sporen en kennen vaak complexe levenscycli met meerdere sporetypes. Bij veel roestziekten is de voortplanting afhankelijk van opeenvolgende gastplanten of specifieke omgevingscondities.

Roestverschijnselen zijn vaak oranje, gele of bruine pustels op bladeren, stelen of vruchten. Dit veroorzaakt chlorose, verkleuring en groeireductie, met mogelijk vroegtijdig bladverlies. Roestziekten treffen talloze gewassen, waaronder graangewassen (stengelroest bij tarwe, blad- en kroonroest bij haver en gerst), voedergewassen en sierplanten. Economische schade is afhankelijk van het gewas en de intensiteit van de besmetting.

Veel roestschimmels kennen complexe levenscycli met meerdere sporetypes. Urediniosporen verspreiden zich door de wind en veroorzaken snelle herinfecties; teliosporen dienen vaak als overwinteringsstadium. Sommige roestsoorten zijn heteroecisch en hebben een alternatieve gastplant, andere zijn autoecisch. Ontwikkeling hangt sterk af van vocht en milde tot warme temperaturen.

Beheer richt zich op preventie en bestrijding: resistente rassen, rotatie en sanering van besmette planten en mogelijke gastplanten, en tijdige toepassing van fungiciden volgens richtlijnen. Monitoring en vroege opsporing zijn cruciaal. In onderzoek wordt wereldwijd gewerkt aan resistentieverbetering en het volgen van opkomende roestrassen.