Reversibele

Reversibele is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat betekent "in staat om te worden teruggedraaid" of "terug te keren naar de oorspronkelijke toestand". Het wordt toegepast op handelingen, processen of mechanismen die zonder blijvende verandering kunnen worden teruggebracht naar hun startpunt, of die onder dezelfde omstandigheden in beide richtingen kunnen verlopen.

De wortels liggen in het Latijnse reversibilis, via het Franse réversible of rechtstreeks via het Nederlands. In het dagelijks taalgebruik verwijst reversibele naar eigenschappen die zonder blijvende wijziging ongedaan gemaakt kunnen worden, en in technische contexten naar systemen die in hun toestand of functie terug te keren zijn.

Toepassingen in de wetenschap: In de thermodynamica is een reversibel proces een idealisatie: de toestand verandert zo langzaam dat de totale entropie van systeem en omgeving in elk ogenblik infinitesimaal is, en het proces kan oneindig in beide richtingen verlopen zonder netto verlies. In de chemie is een reversibele reactie een reactie die zowel vooruit als achteruit kan verlopen; bij evenwicht zijn de snelheden gelijk en veranderen concentraties niet meer. In de informatica en wiskunde verwijst men soms naar omkeerbare (reversibele) transformaties: elke uitvoer kan worden omgezet terug naar de oorspronkelijke invoer.

Wanneer reversibele eigenschappen worden toegepast op materialen of ontwerpen, duidt dat op constructies die eenvoudig terug te draaien zijn zonder beschadiging, of op processen die zonder blijvende slijtage kunnen worden teruggedraaid. Zie ook: reversibele reactie, reversibel proces, reversibele computing.