Rendabiliteitsprobleem

Rendabiliteitsprobleem is een situatie waarin de winstgevendheid van een organisatie, een productlijn of een project onvoldoende is om te voldoen aan interne normen of externe financieringsvoorwaarden. In financiële termen kan het betekenen dat het rendement op geïnvesteerd kapitaal lager ligt dan de vereiste rente of dat de netto contante-waarde van een investering negatief is. Rendabiliteitsproblemen kunnen op verschillende niveaus voorkomen, zoals bij een product, een afdeling of de hele onderneming.

Oorzaken van rendabiliteitsproblemen variëren. Veelvoorkomende oorzaken zijn hoge vaste kosten in verhouding tot de omzet, inefficiënte productieprocessen, een ongunstige kostenstructuur, prijsdruk of afzetverlies door concurrentie, en een onvoldoende winstgevende product- of dienstenmix. Ook veranderende marktomstandigheden, verschuivingen in vraag of capacititeitsbeperkingen kunnen bijdragen aan lagere rendabiliteit.

Symptomen zijn onder meer teruglopende winstmansen, afnemende kasstromen, dalende marges en beperkte investeringsruimte. Voor de diagnose worden vaak financiële metrics gebruikt zoals brutomarge, operationele marge, ROIC, break-evenanalyse en NPV/IRR. Ook kostprijsanalyses en activiteitsgebaseerde costing helpen bij het opsporen van verliesgevende activiteiten.

Aanpak omvat doorgaans kostenreductie, heronderhandeling van leveringen, prijsaanpassingen en herziening van het product- of dienstportfolio. Daarnaast kan procesverbetering, lean-management, automatisering en mogelijk outsouring bijdragen aan hogere efficiëntie. Het succes wordt gevolgd met periodieke rapportage van winstgevendheid, cashflow en kernindicatoren om tijdig bij te sturen.