Puberteitsblokkers

Puberteitsblokkers, ook wel puberteitremmers genoemd, zijn medicijnen die de puberale ontwikkeling tijdelijk kunnen stoppen of vertragen. De meest gebruikte groep medicijnen is de GnRH-agonist (gonadotropine-releasing hormone agonist), waaronder leuproreline, triptorelin en histrelin. Deze middelen worden meestal als injecties of als een onderhuids implantaat toegediend.

Het werkingsmechanisme bestaat uit continue stimulatie van de GnRH-receptoren in de hypofyse, waardoor de productie van LH en FSH afneemt en de aanmaak van geslachtshormonen (testosteron en oestrogeen) daalt. Het gevolg is een vertraagde of gestopte ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken, zoals borstontwikkeling, menstruatie en lichaamsbeharing. Het stoppen van de behandeling laat doorgaans de puberteit weer hervatten.

Indicaties variëren. Bij centrale precocious puberty worden puberteitsverschijnselen vroeger dan normaal onderdrukt. In de genderzorg van jongeren kan een puberteitsblokker helpen om een kind of tiener meer tijd te geven bij het nemen van beslissen over verdere hormonale behandeling (zoals testosteron of oestrogeen) en andere zorg, terwijl genderidentiteit wordt onderzocht.

Monitoring en veiligheid vereisen regelmatige follow-up door een endocrinoloog. Daarbij worden groeisnelheid, botmineraaldichtheid, pubertaatstadia en hormoonspiegels gecontroleerd. Mogelijke bijwerkingen zijn onder meer opvliegers, hoofdpijn, injectie- of implantaatplaatsreacties, stemmingsveranderingen en andere tijdelijke klachten. Behandeling is meestal tijdelijk en kan leiden tot hervatting van de puberteit na stopzetting.

Het gebruik van puberteitsblokkers is onderwerp van debat en onderzoek, met aandacht voor langetermijneffecten op botten, vruchtbaarheid en psychologisch welzijn.