Procesystemen

Procesystemen zijn verzamelnaam voor systemen die industriële processen bewaken en aansturen. Ze worden toegepast in sectoren zoals chemische productie, olie en gas, voedingsmiddelen, waterzuivering en fabricage. Het doel is om productkwaliteit te waarborgen, verspilling te minimaliseren, veiligheid te garanderen en de operationele kosten te verlagen. Proces systemen bestaan uit sensoren, actuatoren, controllers en ondersteunende software die samenwerken om processen continu te regelen.

De belangrijkste bouwstenen zijn sensoren voor metingen (druk, temperatuur, debiet), actuatoren (kleppen, pomp- en motorbesturing), controllers (PLCs of DCS), en mens-machine interfaces (HMI). Data van sensoren worden geanalyseerd door controllers en SCADA/MES-systemen, waarna actuatoren bijsturen. Communicatie gebeurt via industriële netwerken en protocollen. Historische data worden opgeslagen in historians voor rapportage en analyse.

Proces systemen kunnen bestaan uit DCS, PLC-gebaseerde controlesystemen of SCADA-omgevingen, met integratie in bedrijfs systemen zoals ERP en MES. Distributed control systems ontsluiten continue processen ter plaatse, terwijl SCADA vaak wordt gebruikt voor toezicht op lange afstanden. Moderne systemen richten zich op open standaarden en interoperabiliteit.

Bedrijfsprocessen worden meestal aangestuurd met regelsystemen die feedback, feedforward en vaak modelgebaseerde controles toepassen, zoals cascaded- of model predictive control. Veiligheid en betrouwbaarheid worden gewaarborgd via instrumentatie- en veiligheidsmaatregelen conform normen als IEC 61511 en ISA-95 voor integratie tussen operationele en zakelijke systemen. Cybersecurity is ook een aandachtspunt, met normen als IEC 62443.

Recente ontwikkelingen brengen IIoT, edge computing en cloudgebaseerde analytics in procesystemen, waardoor real-time monitoring, voorspellend onderhoud en verbeterde procesoptimalisatie mogelijk zijn. Data governance, standaardisatie en opleidingsvereisten blijven cruciaal voor betrouwbaarheid en naleving.