Patientpositionering

Patientpositionering is het zorgvuldig plaatsen en ondersteunen van een patiënt in specifieke houdingen met het doel ademhaling, doorbloeding en comfort te verbeteren, de toegang tot medische procedures te vergemakkelijken en decubitus (drukschade) te voorkomen. Het proces vindt plaats in ziekenhuizen, klinieken en bij thuiszorg, onder toezicht van zorgprofessionals.

Belangrijke doelen zijn het bevorderen van respiratoire efficiëntie, het optimaliseren van circulatie en weefselperfusie, de ondersteuning van neurologische functies en het voorkomen van complicaties zoals drukpunten, zenuwbeschadiging en ongemak. Positionering is vaak onderdeel van behandelplannen en revalidatie.

Veel voorkomende houdingen zijn liggend op de rug (supine), buikligging (prone), zijligging (lateraal), halfzittend (Fowler) en andere zittende houdingen voor operaties of radiologie. Voor bepaalde procedures kan lithotomie-positie vereist zijn. De gekozen positie wordt afgestemd op de medische indicatie, de conditie van de patiënt en eventuele beperkingen.

Veiligheid vereist aandacht voor anatomische belasting, zicht op de positionering van lijnen en tubes, en het voorkomen van druk en huidbeschadiging. Risico’s zijn onder meer zenuwbeschadiging, oogletsel bij hoofd- en nekverplaatsing, nekletsel bij trauma en ademhalingsmoeilijkheden bij verkeerde hoek. Relevante controles omvatten behoud van een neutrale uitlijning en stabiele ademhaling en bloeddruk.

Benodigdheden zijn kussens, foam- of gelpads, positioneringsrollen en -banden; transferhulpmiddelen en voldoende personeel voor veilig verplaatsen. Procedures bestaan uit huid- en sensorinspectie, afstemming met de behandelend arts en documentatie van positie en tijdstip. Bij speciale populaties bestaan aangepaste protocollen.