Overgangscommissies

Overgangscommissies zijn tijdelijke organen die worden ingesteld tijdens een politieke of administratieve overgang met als doel de overdracht van bevoegdheden, waarborgen van continuïteit en het voorbereiden van het nieuw bestuur. Ze opereren in de periode tussen het begin van een overgang en de instelling van een nieuw bestuur of regime, en kunnen uiteenlopende taken hebben afhankelijk van de context.

De samenstelling varieert, maar meestal bestaat een overgangscommissie uit onafhankelijke experts, ervaren ambtenaren, vertegenwoordigers van zowel de vertrekkende als de komende regering, en soms juridische deskundigen of auditoren. De exacte mandaat en duur worden vastgelegd in een wet of besluit.

Belangrijkste taken zijn onder meer: toezicht houden op de continuïteit van openbare diensten en financiën, beheren van (of toezicht op) het overdragen van documenten, registers en middelen; voorbereiden van transitional regelgeving; coördineren met verkiezingsautoriteiten en internationale partners; en ondersteuning bij de selectie en benoeming van sleutelposities voor de nieuwe regering.

De bevoegdheden zijn meestal tijdelijk en beperkt tot overgangsgerelateerde bevoegdheden. Een overgangscommissie kan informatie opvragen, aanbevelingen doen en voorstellen indienen, maar heeft geen bevoegdheid om democratisch gelegde besluiten te vervangen. Transparantie en verantwoordelijkheid zijn belangrijke aandachtspunten, aangezien de commissie met gevoelige informatie werkt en potentieel politiek beladen is.

In verschillende landen komen overgangscommissies voor bij periodes van verandering na verkiezingen, na staatsinhoudelijke wijziging of na een crisis. De exacte vorm en bevoegdheden zijn afhankelijk van wet- en regelgeving, en van de specifieke behoeften van de overgang.