Nietpermeabele

Nietpermeabele is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat wordt gebruikt om een materiaal, membraan of barrière te beschrijven die de doorgang van een bepaalde stof, zoals vloeistoffen, gassen of ionen, verhindert. De term impliceert een praktisch ondoorlatende eigenschap onder gespecificeerde omstandigheden en duidt op een extreem lage permeabiliteit. Het tegenovergestelde is permeabel of semipermeabel.

De term wordt in verschillende vakgebieden toegepast. In de geowetenschappen en hydrologie verwijst nietpermeabele vaak naar lagen die de watervoustransport beperken, zoals eenquitards. In de bouw en techniek spreken men van nietdoorlatende coatings of barrières die lekkages voorkomen. In voedings- en verpakkingsindustrie worden nietpermeabele materialen gebruikt om vocht of gassen buiten te houden. In biologie verwijst nietpermeabele meestal naar een situatie waarin een membraan geen passage biedt voor een stof zonder de aanwezigheid van specifieke transportmechanismen; biologische membranen zijn doorgaans selectief permeabel in plaats van volledig impermeabel.

Mechanismen achter nietpermeabiliteit hangen samen met structuur en porositeit: een dicht, niet-porieus materiaal, krimp- of kruisgestraald polymeer, of een barrière zonder open kanalen kan de diffusie vrijwel volledig blokkeren. Permeabiliteit wordt vaak uitgedrukt via een permeabiliteitscoëfficiënt; als deze nagenoeg nul is voor een bepaalde stof onder gegeven omstandigheden, wordt het materiaal als nietpermeabel beschouwd. In de praktijk kan zelfs ogenschijnlijk impermeabele barrières bij hoge druk, lange tijd of veranderde omstandigheden toch enige doorlaatbaarheid vertonen.