Natriuretische

Natriuretische peptiden, ook wel natriuretische factoren genoemd, vormen een familie van peptiden die natriurese en diurese bevorderen en zo de vloeistofbalans en bloeddruk reguleren. De belangrijkste leden zijn ANP (natriuretisch peptide A), BNP (natriuretisch peptide B) en CNP (natriuretisch peptide C). ANP wordt hoofdzakelijk geproduceerd in atriale hartweefsels, BNP vooral in de ventrikels onder hartbelasting, en CNP komt onder andere voor in endotheelcellen en in het zenuwstelsel. Tevens worden verwante peptiden zoals urodilaat in de nier beschreven.

Mechanisme en werking: natriuretische peptiden binden aan natriuretine receptoren NPR-A en NPR-B, die via guanylylcyclase de intracellulaire cGMP verhogen. Dit leidt tot vasodilatatie, toename van de glomerulaire filtratiesnelheid en vermindering van Na+ reabsorptie in de verzamelbuiskanaal, wat natriurese en diurese bevordert. Daarnaast remmen ze het renine-angiotensine-aldosteronsysteem, verminderen ze endothelineproductie en hebben ze anti-proliferatieve effecten. De NPR-C receptor werkt als clearance-receptor die de peptiden uit het bloed verwijdert.

Klinisch belang en toepassing: BNP en NT-proBNP (een inactieve afsplitsing van BNP) zijn belangrijke biomarkers voor hartfalen. Verhoogde niveaus duiden op cardiale stress, hebben diagnostische waarde en leveren prognostische informatie. Niveaus worden beïnvloed door leeftijd, obesitas en nierfunctie; drempelwaarden variëren per assay en klinische context. Metingen worden gebruikt bij de evaluatie van vermoeden van hartfalen en bij opvolging van behandeling. Historisch hebben natriuretische peptiden zich ontwikkeld van onderzoeksmerken tot gangbare klinische instrumenten.