ventrikels

Ventrikels, of cerebrale ventrikels, zijn ruimten gevuld met liquor cerebrospinalis (CSF) in de hersenen. Ze vormen een continuel systeem dat de beide hersenhelften, de hersenstam en het cerebellum met elkaar verbindt. Het volwassen ventrikelsysteem bestaat uit vier hoofdventrikels: twee laterale ventrikels (ventrikels laterales) in de hemisferen, een derde ventrikel in het diencephalon en een vierde ventrikel tussen pons, medulla en cerebellum. De ventrikels communiceren onderling via openingen: vooramen van Monro tussen de laterale en de derde ventrikel, het aqueductus cerebri tussen de derde en vierde ventrikel, en de foramina van Luschka en Magendie die CSF naar de subarachnoïdale ruimte afvoeren.

Choroïde plexus in alle ventrikels produceert CSF, dat een beschermende en homeostatische rol heeft. CSF circuleert door de ventrikels en subarachnoïdale ruimte en wordt uiteindelijk opgenomen in het veneuze systeem via arachnoïdale villi en granulations.

Functie en klinische relevantie: CSF biedt mechanische bescherming, draagt bij aan de stofwisseling van neuronen en fungeert als buffer voor veranderingen in intracraniële druk. Verstopping of circulatiestoornissen kunnen hydrocephalus veroorzaken (obstructief of communicating). Klinische uitingen zijn vaak hoofdpijn, misselijkheid, cognitieve of motorische veranderingen. Diagnostiek gebeurt met beeldvorming (MRI, CT). Behandeling omvat vaak een ventriculale shunt of endoscopische derde ventrikulotomie.

Ontwikkeling en pathologie: de ventrikels ontstaan uit het neurale buisland en zijn bekleed met ependym, met choroïde plexus dat CSF produceert. Immuun- en infectieproblemen, intraventriculaire bloedingen of congenitale afwijkingen kunnen de ventrikels beïnvloeden.