Momentopnamekarakter

Momentopnamekarakter is een begrip uit de literatuurkritiek en narratologie dat verwijst naar een manier waarop een personage wordt gepresenteerd door middel van een korte, concrete momentopname in een scène. Het doel is om via één gedefinieerde gebeurtenis, interactie of handeling een indruk van het karakter te geven zonder uitgebreide toelichting. De term is afgeleid van momentopname en karakter, en verwijst naar het beeld dat uit een enkel moment kan ontstaan.

Kenmerken van een momentopnamekarakter zijn onder meer specificiteit, contextgebondenheid en implicietheid: de gekozen details dienen direct iets over de persoonlijkheid, motieven of emoties van het personage te onthullen. Het moment wordt vaak zo gekozen dat het nauw samenhangt met thema’s of narratieve spanningen en daardoor meteen betekenisvol is voor het verhaal.

Toepassingen: in de literaire analyse wordt een momentopnamekarakter vaak gebruikt om karakterisering te illustreren zonder lange beschrijvingen. In film en theater kan een enkele scène of shot een personage meteen gelaagd maken. In onderwijssettings kan deze aanpak studenten helpen kritisch te kijken naar wat wel en niet wordt getoond.

Voor- en beperkingen: een sterke kant is de helderheid en efficiëntie waarmee een karakter of eigenschap kan worden overgebracht; een beperking is het risico van uitcontext raken of misinterpretatie als de rest van het verhaal ontbreekt. Het begrip dient daarom altijd te worden geplaatst binnen bredere characterontwikkeling en narratief perspectief.