Interturnkortsluitingen

Interturnkortsluitingen zijn elektrische defecten waarbij een kortsluiting ontstaat tussen verschillende wikkelingsturnen binnen dezelfde winding van een elektrische machine, meestal een elektromotor of een transformator. Het defect veroorzaakt een lokale lekstroom in een deel van de winding en kan leiden tot oververhitting, verminderde efficiëntie en veranderingen in het elektromagnetisch gedrag van de winding.

Oorzaken van interturnkortsluitingen zijn onder meer veroudering van de isolatie, vochtinwerking, mechanische beschadiging door trillingen of schokken, onvoldoende impregnering of koeling, condensatie en fabricagefouten. Ook ernstige spannings- of temperatuurschommelingen kunnen bijdragen aan isolatieverzwakking waardoor turn-naar-turn contact ontstaat.

Gevolgen en symptomen omvatten meestal een verhoogde stroom in een gedeelte van de winding, lokale oververhitting en verslechterde isolatie. Dit kan leiden tot verlies van efficiëntie en vermogen, verminderde start- en bedrijfseigenschappen, onbalans tussen de fasen, abnormaal geluid en vroegtijdige uitschakeling door beveiliging. In transformerwindingen kan de spanning- en vermogensregeling verslechteren en kunnen verdere schade en uitval volgen.

Detectie gebeurt via verschillende tests en monitoringmethoden. Belangrijke methoden zijn isolatieweerstandmetingen (megger), windingweerstandvergelijkingen om asymmetrie te detecteren, surgetests, en thermografie om warmte hotspots in kaart te brengen. Ook partial discharge-metingen en online winding-monitoring kunnen aanwijzingen geven voor interturnfouten.

Behandeling en preventie bestaan meestal uit rewinding of vervanging van de aangetaste winding. Preventieve maatregelen omvatten een goede isolatie-impregnering, effectieve koeling, bescherming tegen vocht en trillingen, en regelmatig onderhoud en inspectie van de windingen en het koelsysteem. Interturnkortsluitingen vereisen snelle aandacht om verdere schade te voorkomen.